Gorlice, malownicze miasto położone w Beskidzie Niskim, kryje w sobie prawdziwą perłę urbanistyki – Rynek, który stanowi serce tego urokliwego miejsca. Ten historyczny plac, zachowany w niemal niezmienionym kształcie od czasów lokacji miasta w XIV wieku, jest nie tylko świadkiem burzliwej historii Gorlic, ale również tętniącym życiem centrum, gdzie przeszłość spotyka się z teraźniejszością.
Historia gorlickiego rynku
Gorlicki Rynek to miejsce, gdzie historia dosłownie ożywa pod stopami spacerujących. Założony w XIV wieku, wraz z lokacją miasta przez Dersława Karwacjana, krakowskiego rajcę i bankiera, plac ten od wieków pełnił funkcję centrum życia gospodarczego i społecznego Gorlic. Jego niezwykły, tarasowy układ jest unikalny w skali kraju i stanowi prawdziwy architektoniczny klejnot.
Spacerując po bruku gorlickiego Rynku, można niemal usłyszeć echa dawnych targów i jarmarków, które przyciągały kupców z odległych miast, takich jak Kraków, Biecz, Nowy Sącz, a nawet z węgierskiego Bardejowa czy Pesztu. To właśnie dzięki tym wydarzeniom Gorlice zyskały miano „małego Gdańska” na początku XIX wieku, ciesząc się przywilejem organizowania cotygodniowych targów i aż dwunastu jarmarków rocznie.
Architektura i układ rynku
Gorlicki Rynek zachwyca swoimi imponującymi rozmiarami – około 90 na 95 metrów – co czyni go jednym z największych placów miejskich w regionie. Jego unikatowy, tarasowy układ dodaje mu niezwykłego uroku i sprawia, że spacer po nim jest prawdziwą przyjemnością dla oka.
Zabytkowe kamienice
Zachodnia pierzeja Rynku to prawdziwa gratka dla miłośników architektury. Tutaj można podziwiać szereg zabytkowych kamieniczek mieszczańskich, z których każda ma swoją fascynującą historię. Szczególną uwagę przykuwa narożna kamieniczka Artwińskich pod numerem 6, sąsiadująca z XVIII-wiecznym budynkiem pod numerem 7. Kamienica Artwińskich, pochodząca z XVII wieku i przebudowana w XIX stuleciu, zachwyca oryginalną płaskorzeźbą delfinów pod „drzewem żywota” zdobiącą portal wejściowy oraz dekoracjami okiennymi przedstawiającymi orły i lwa pod drzewem.
Ratusz miejski
Centralnym punktem Rynku jest okazały Ratusz Miejski, którego najstarsza część pamięta czasy, gdy mieściła aptekę dzierżawioną przez samego Ignacego Łukasiewicza – pioniera przemysłu naftowego. Obecny budynek ratusza to fascynujący zlepek kilku domów z różnych epok, połączonych w jedną całość podczas XIX-wiecznej przebudowy. Wieża zegarowa, dobudowana po I wojnie światowej, góruje nad placem, a z jej szczytu codziennie w południe rozbrzmiewa hejnał „Beskidzkie Echo”, przypominając o bogatej tradycji miasta.
Życie na rynku
Gorlicki Rynek to nie tylko zabytek, ale przede wszystkim tętniące życiem serce miasta. W ciepłe dni plac wypełnia się mieszkańcami i turystami, którzy odpoczywają w licznych kawiarniach i restauracjach. To idealne miejsce, by rozpocząć zwiedzanie Gorlic, delektując się atmosferą i obserwując codzienne życie miasta.
Spacerując po Rynku, warto zwrócić uwagę na uliczki wybiegające z jego narożników – szczególnie ulicę Wąską i Piekarską. Przy ulicy Wąskiej 7 znajduje się dom mieszczański kaflarza Grabca-Grabczyńskiego z 1780 roku, obecnie siedziba Muzeum Regionalnego PTTK. Frontową ścianę tej kamienicy zdobi intrygujące sgraffito „Żołnierze Bitwy Gorlickiej”.
Informacje dla odwiedzających: – Rynek jest dostępny do zwiedzania przez całą dobę, bez ograniczeń. – Parking dla samochodów znajduje się w pobliżu, przy ulicy Parkowej. – W sezonie letnim na Rynku organizowane są liczne wydarzenia kulturalne i koncerty. – Wstęp na teren Rynku jest bezpłatny. – Najbliższy punkt informacji turystycznej znajduje się przy ulicy 3 Maja 5.
Podsumowanie
Gorlicki Rynek to nie tylko geograficzne centrum miasta, ale prawdziwe serce Gorlic, pulsujące historią i współczesnością. Ten unikatowy plac, z jego tarasowym układem, zabytkowymi kamienicami i majestatycznym ratuszem, stanowi doskonałe wprowadzenie do odkrywania uroków tego beskidzkiego miasta. Spacerując po brukowanych uliczkach, otoczonych kamienicami pamiętającymi czasy świetności handlowej Gorlic, można poczuć ducha historii i jednocześnie doświadczyć współczesnego życia miasta. Rynek w Gorlicach to miejsce, które nie tylko zachwyca swoją architekturą i atmosferą, ale również inspiruje do głębszego poznania bogatej historii i kultury tego regionu Polski.